Wat zijn de ervaringen in het werken met de Verwijsindex Fryslân? We vragen het een Trajectbegeleider en Beleidsmedewerker RMC, Schoolmaatschappelijk werker in het Voortgezet Onderwijs en MBO en een Beleidsadviseur Jeugd.

De visie op het werken met de Verwijsindex

Onze visie op het werken met de Verwijsindex is dat je door de Verwijsindex te gebruiken laat weten dat je betrokken bent bij een jeugdige en je vindt zo andere mensen die ook betrokken zijn. Je werkt niet langs elkaar heen.

Werkt het ook zo in de praktijk?

De Verwijsindex kan een meerwaarde hebben, als er zo mee gewerkt wordt zoals we afgesproken hebben – namelijk als je betrokken bent, of in gesprek bent met een jeugdige, deze in de Verwijsindex zetten. Dan komen er matches van alle mensen die betrokken zijn en kan je echt afstemmen. Nu blijkt dat veel mensen zelf afwegingskaders hebben, waarom ze wel of niet de Verwijsindex gebruiken. Daardoor werkt het als systeem niet. De meerwaarde van de Verwijsindex is er alleen als iedereen het gebruikt. De vrijblijvendheid van het gebruikmaken van de Verwijsindex maakt dat het hele systeem minder goed werkt, je krijgt (veel) minder matches dan dat eigenlijk zou moeten. Zo is het opvallend dat er weinig matches zijn met de gebiedsteams.

Wat helpt om de Verwijsindex beter op de kaart te zetten binnen de organisatie?

Er is in het verleden al veel gedaan. De aanjager van binnen de organisatie heeft zich hard gemaakt om het steeds op de agenda te zetten tijdens teamoverleggen. De teammanager heeft een poos gegevens uit het systeem teruggekoppeld: wie heeft gesignaleerd, wie heeft welke caseload en is dat verschil logisch? Maar zolang er ruimte is voor een eigen afwegingskader, lijkt het te vrijblijvend en daarom moeilijk om op te sturen. Als het dan na acht jaar nog steeds niet werkt, dan is ook de vraag of het ooit zal werken en of het die investering waard is. Klopt het systeem op zich dan wel? De Verwijsindex leeft in ieder geval niet voldoende binnen de organisatie. Wellicht helpt het om het instellingsprofiel weer af te stoffen, maar het zit vooral in het gedrag van de medewerkers. De app van de Verwijsindex is heel makkelijk in het gebruik.

Wat moet anders, wil de Verwijsindex optimaal werken?

Wat helpt, is om te zorgen dat mensen het systeem gebruiken zoals het bedoeld is, daardoor komen er meer signalen en meer kans op matches in het systeem. Dat geeft weer meer ‘succesverhalen’, van wellicht onverwachte matches of in ieder geval dat je van elkaar weet dat je betrokken bent, en dan zien mensen de meerwaarde ook. Wellicht helpt het daarin om duidelijker te zijn in wat je van de professionals verwacht en ook mensen eropaan te spreken als zij afwijken van het afwegingskader. Het is misschien nodig om hier wat strakker in te zijn vanuit de organisatie.

Sommige professionals hebben moeite om een signaal af te geven in de Verwijsindex. Zij vinden zelf dat de problematiek te licht is, vinden een signaal afgeven te beladen. Het woord Verwijsindex alleen maakt het al zwaar en zo is het niet bedoeld. Het is misschien nu tijd om het beestje een andere naam te geven, dan is het weer fris.

Mensen hebben het nodig om te zien wat de Verwijsindex voor hen oplevert. Toen de Verwijsindex tijdens teamoverleg op de agenda stond wordt er wel eens over gesproken, maar dat is niet (meer) zo. Dus moeten de succesverhalen op een andere manier voor het voetlicht gebracht worden.

Er komt een provincie breed format van het ondersteuningsplan, waarin aandacht is voor de Verwijsindex. Hierdoor wordt het minder makkelijk vergeten. Omdat de Verwijsindex in de hele regio is, helpt het om niet per organisatie of per gemeente, maar juist gezamenlijk te kijken hoe we het gebruik van de Verwijsindex kunnen stimuleren.

Meerwaarde Verwijsindex

De kracht van de Verwijsindex is onder andere dat signalen langere tijd actief blijven. Daarom kan het zo zijn dat er op het moment van afgeven van een signaal geen match komt, maar een jaar later bijvoorbeeld wel. Of een match met een organisatie uit een andere regio, omdat een gezin in de tussentijd (meerdere malen) verhuisd is. Ook dan heeft het meerwaarde om te weten dat andere collega’s betrokken zijn (geweest), om samen te kunnen afstemmen.

Tips voor collega’s

Schoolmaatschappelijk werker: Ik zeg wel tegen ouders: uw kind verdient het dat we geen dingen dubbel doen, dat u niet uw verhaal opnieuw hoeft te doen. Daarom koppel ik mijzelf aan uw kind in de Verwijsindex, dat zorgt ervoor dat wij als betrokkenen bij uw kind elkaar goed kunnen vinden.

Trajectbegeleider/beleidsmedewerkers RMC: Maak een checklist voor tijdens het gesprek met de jeugdige, waarop ook de Verwijsindex staat. Dan kan je in het gesprek meteen bespreken/toestemming vragen voor het afgeven van een signaal. Dan wordt het een standaard handeling tijdens het gesprek.

Beleidsadviseur Jeugd: neem de Verwijsindex op als onderdeel in het inwerkprogramma van nieuwe medewerkers. Het is dan meteen duidelijk ‘zo gaan we om met de Verwijsindex’. Kan een module zijn, een digitale training die op elk moment gevolgd kan worden.